Các dòng xe đạp hiện nay thường được tích hợp thêm bộ đề. Vậy bộ đề xe đạp là gì? Bài viết này của Blogdoanhnghiep.edu.vn sẽ giúp bạn có thêm thông tin về bộ đề xe đạp và cách điều chỉnh bộ đề xe đạp đúng chuẩn. Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé!
Bộ đề xe đạp là gì?
Bộ đề xe đạp còn được gọi là bộ chuyển tốc, biến tốc là một hệ thống truyền động giúp chuyển lên đĩa và líp phù hợp nhằm hỗ trợ người dùng thay đổi lực đạp xe mang lại quá trình đạp xe linh hoạt và thuận tiện.
Các bộ phận có trong bộ đề xe đạp là:
- Tay đề
Tay đề được thiết kế gồm có tay đề phải và tay đề trái, được gắn ở phần tay lái (ghi đông) của xe đạp. Mỗi bên tay đề sẽ có mỗi chức năng riêng. Tay đề phải có chức năng chuyển xích lên các tầng của líp, còn tay đề trái có chức năng chuyển xích sang các đĩa.
Tuy nhiên tùy vào từng loại xe, có một số loại thiết kế đĩa xe chỉ có 1 tầng nên xe chỉ có một tay đề phải.
- Đề trước sau
Đề trước có chức năng di chuyển dây xích giữa các đĩa khi tay đề trái kéo dây đề lên hoặc nhả dây đề xuống.
Đề sau có chức năng di chuyển dây xích giữa các líp khi tay đề phải kéo dây đề lên hoặc nhả dây đề xuống. Đề sau có nhiều ốc vít dùng để chỉnh biên độ ra vào của dây xích.
Nguyên lý hoạt động của bộ đề xe đạp
Bạn có thể điều chỉnh bộ đề xe đạp bằng cách xoay tay đề đến khi tay xích nằm trên đĩa và líp phù hợp.
| Đĩa | Líp | Sử dụng |
| 1 | 1, 2, 3 | Khi lên dốc, đường khó, đạp nhẹ |
| 2 | 4, 5, 6 | Khi chạy ường trường |
| 3 | 7, 8, 9 | Khi tăng tốc, đường hẹp, đạp nặng, luyện tập, rèn luyện |
Cách điều chỉnh bộ đề xe đạp đúng chuẩn
Chỉnh bộ đề trước
- Để chỉnh bộ đề trước, trước tiên bạn hãy kiểm tra vị trí của vỏ dây đề đã đặt đúng chưa, có bị xoắn quanh tay lái không. Tiếp theo kiểm tra vị trí của bộ đề trước, đĩa to nhất xem đã khớp với hình in trên tem chữ chưa và chỉnh lại nếu không khớp.
- Sau đó, bạn xoay tay đề trái để chuyển đề trước về đĩa nhỏ nhất và xoay tay đề phải để chuyển đề sau về líp lớn nhất. Bạn quay đùi đĩa vài vòng cùng một chiều để cho xích và líp khớp nhau.
- Sau khi quay xong, bạn hãy kiểm tra xem phần xích và thanh gạt xích ở bộ đề trước có chạm nhau không. Nếu có, bạn chỉ cần chỉnh con ốc có chữ L (Low) sao cho khoảng cách giữa xích và mép trái cỡ 2mm là được.
- Tiếp đó, bạn tiếp tục xoay tay đề trái để chuyển đề trước về đĩa to nhất và xoay tay đề phải để chuyển đề sau về líp nhỏ nhất rồi cũng quay đùi đĩa vài vòng cùng một chiều để cho xích và líp khớp nhau.
- Sau khi quay xong, bạn hãy kiểm tra xem phần xích và thanh gạt xích ở bộ đề trước có chạm nhau không. Nếu có, bạn chỉ cần chỉnh con ốc có chữ H (High) sao cho khoảng cách giữa xích và mép phải cỡ 2mm là được.
- Trong khi chuyển giữa các đĩa, nếu có cảm giác các đĩa không sang được hết cỡ thì bạn hãy điều chỉnh lại độ căng của dây đề (giống điều chỉnh độ căng của dây phanh). Con ốc dùng để chỉnh đề trước thường nằm ở tay đề phải.
Bộ tua vít chính hãng khuyến mãi giá sốc, xem ngay!
Chỉnh bộ đề sau
- Giống với chỉnh bộ đề trước, đầu tiên bạn cần kiểm tra vị trí của vỏ dây đề, vị trí của bộ đề sau.
- Sau đó, bạn xoay tay đề để chuyển đề trước về đĩa nhỏ nhất, chuyển đề sau về líp lớn nhất rồi quay đùi đĩa vài vòng cùng một chiều để cho xích và líp khớp nhau. Bạn kiểm tra xem bánh xe dẫn hướng phía trên có thẳng hàng với líp lớn nhất không. Nếu lệch thì chỉnh con ốc có chữ L (Low) sao cho bánh xe và líp thẳng hàng là được.
- Kế đó, bạn xoay tay đề để chuyển đề trước về đĩa lớn nhất, chuyển đề sau về líp nhỏ nhất rồi quay đùi đĩa vài vòng cùng một chiều để cho xích và líp khớp nhau. Bạn kiểm tra xem bánh xe dẫn hướng phía trên có thẳng hàng với líp nhỏ nhất không. Nếu lệch thì chỉnh con ốc có chữ H (High) sao cho bánh xe và líp thẳng hàng là được.
- Sau khi chỉnh xong, bạn dựng chân chống xe, nghiêng xe qua bên phải, tay phải chuyển số, tay trai quay đùi đĩa. Nếu cảm thấy xích chuyển không êm, nhảy líp hoặc nặng khi chuyển số thì cần giảm độ căng của dây đề. Còn nếu xích không nhảy lên hoặc nhảy lên xuống bất thường thì cần tăng độ căng dây đề vì có thể dây đề bị trùng.
- Ốc để tăng chỉnh dây đề thường nằm phía sau củ đề. Ốc được thiết kế đặc biệt để tránh xoay lung tung, mỗi lần quay là 1/4 vòng.
Những lưu ý khi sử dụng bộ đề xe đạp
Quy tắc sang số cho xe đạp
- Bộ líp nhỏ cho cảm giác đạp nặng, thích hợp dùng để tăng tốc, đua tốc độ.
- Bộ líp lớn cho cảm giác đạp nhẹ nhàng, thích hợp dùng để leo dốc hay đạp nhẹ.
- Dĩa nhỏ cho cảm giác đạp nhẹ nhàng.
- Dĩa lớn cho cảm giác đạp nặng.
Líp và dĩa có nguyên lí ngược lại với nhau. Bạn hãy lưu ý quy tắc cơ bản này để có thể sang líp và dĩa phù hợp với các loại địa hình đang chạy.
Lưu ý vị trí tay bấm khi sử dụng bộ đề xe đạp
- Tay bấm phải có chức năng chuyển líp sau cho xe đạp.
- Tay bấm trái có chức năng chuyển dĩa trước cho xe đạp.
Lựa chọn dĩa và líp phù hợp
- Tùy vào nhu cầu và địa hình bạn đang đạp mà lựa chọn dĩa và líp phù hợp với lực chân đạp của bạn, giúp lực chân đạp thoải mái nhất, không quá nhẹ cũng không quá nặng.
- Khi chuyển líp, chân bạn phải đạp đều, đạp tới, không được đạp lùi, đạp mạnh vì dễ làm tuột dây xích, đứt xích.
- Lựa chọn dĩa nhỏ và líp lớn khi đạp nhẹ, thích hợp để leo dốc, chạy ngược chiều gió hoặc những lúc đang mệt.
- Lựa chọn dĩa lớn và líp nhỏ khi cần tốc độ đạp, thích hợp để tăng tốc, chạy cùng chiều gió.
- Lưu ý khi tăng tốc không được chuyển líp đột ngột, phải chuyển từng líp đến líp phù hợp.
Trường hợp cần chuyển số trên bộ đề
- Khi chuẩn bị vào dốc, bạn cần chuyển sang líp lớn từng líp một để chuẩn bị lên dốc hoặc khi vừa leo hết con dốc, bạn cần chuyển sang líp nhỏ từng líp một để chuẩn bị đổ dốc.
- Bạn nên chuyển từ từ, không nên vào dốc rồi bắt đầu mới chuyển số.
Hạn chế tình trạng sên chéo trên xe đạp
- Thiết lập xích không phù hợp ở dĩa và ở líp sẽ làm sên bị căng dễ gây ra tình trạng chéo sên, tuột xích do bánh răng chuyển động bị tiếp xúc lệch góc và nặng hơn có thể gây đứt sên.
- Bạn nên thiết lập đĩa và líp tối ưu như trên nguyên lý hạn chế tình trạng này.
Hy vọng với những thông tin trên sẽ giải đáp được cho bạn bộ đề xe đạp là gì và cách điều chỉnh bộ đề xe đạp đúng chuẩn. Nếu có thắc mắc hãy bình luận bên dưới cho chúng tôi biết nhé!